Waszyngton w Malezji łączy rozejm z polityką surowcową

W przedstawionym na szczycie ASEAN programie bezpieczeństwo i gospodarka zostały zaprezentowane jako nierozerwalnie powiązane komponenty jednej koncepcji.

Podczas uroczystości z udziałem Donalda Trumpa premier Tajlandii Anutin Chanwirakul i premier Kambodży Hun Manet podpisali rozszerzony rozejm, będący kontynuacją lipcowej pauzy w konflikcie. Porozumienie zakłada wycofanie ciężkiej broni, zwolnienie zatrzymanych oraz obecność międzynarodowych obserwatorów.

Gdy ceremoniał rozejmu trwał, przedstawiciele USA dopinali porozumienia w sprawie surowców krytycznych – zarówno z Malezją, jak i innymi krajami regionu. Z relacji publikowanych w trakcie szczytu wynika, że rozważano dostawy metali ziem rzadkich oraz pokrewnych materiałów w modelu ciągłego eksportu do Stanów Zjednoczonych, opartego na zasadzie wzajemności. Nadal otwarte pozostaje pytanie, jak rozróżniać surowiec od produktu przetworzonego. Według Białego Domu porozumienia te są częścią strategii zabezpieczania łańcuchów dostaw, zwłaszcza w obszarach takich jak energetyka i sektor obronny.

W samych Stanach temat metali jest równie intensywnie rozgrywany: w sierpniu administracja wprowadziła 50-procentowe cło na wybrane miedziane półprodukty, powołując się na dochodzenie związane z bezpieczeństwem narodowym. Rudy, koncentraty i katody wyłączono z opłat celnych, ale część wysokogatunkowego złomu została objęta obowiązkiem sprzedaży wyłącznie na rynku krajowym. Władze wyraźnie zaznaczają, że miedź to kluczowy element odporności obronnej i energetycznej USA.

Na dwa dni przed ogłoszeniem porozumień w Malezji opublikowano osobny dokument adresowany do EPA. Administracja zwróciła się do agencji o tymczasowe złagodzenie regulacji dla sektora metalurgicznego, by zapewnić ciągłość pracy zakładów w okresie niedoboru mocy. EPA ma umożliwić przedsiębiorstwom wydłużenie terminów i elastyczne podejście do norm emisji bez naruszania prawa.

Równolegle na rynku krajowym sprawa metali nabiera tempa: już w sierpniu administracja wprowadziła 50% cło na określone miedziane półfabrykaty, odwołując się do przesłanek związanych z bezpieczeństwem państwa. Rudy, koncentraty i katody pozostały wolne od ceł, ale część wysokiej jakości złomu może być sprzedawana wyłącznie na terenie USA. Rząd akcentuje, że miedź to nie tylko surowiec, lecz filar stabilności wojskowej i energetycznej kraju.

Dwa dni przed publikacją uzgodnień z Malezji Biały Dom skierował do EPA odrębny dokument, prosząc o czasowe obniżenie ciężaru regulacyjnego dla zakładów metalurgicznych. Celem jest utrzymanie produkcji przy niedoborze mocy przerobowych. EPA została zobowiązana do zapewnienia firmom dodatkowego czasu i większej elastyczności w dostosowaniu się do norm emisji, przy zachowaniu obowiązujących ram prawnych.

Z perspektywy strategicznej wszystkie elementy układają się w jedną konstrukcję: bezpieczeństwo surowcowe ma zapewnić Malezja wraz z partnerami, natomiast taryfa miedziowa i ulgi środowiskowe od EPA mają stanowić bufor dla krajowej infrastruktury przemysłowej.