UE chce szybko rozwiązać spór z Chinami o materiały krytyczne

Przedstawiciele UE i Chin uzgodnili spotkania w Brukseli w ramach dialogu o kontroli eksportu po tym, jak 9 października Pekin zaostrzył ograniczenia na eksport metali ziem rzadkich. Bruksela liczy na szybkie porozumienie, aby zabezpieczyć branże takie jak motoryzacja, lotnictwo i półprzewodniki.

Komisja Europejska stara się złagodzić napięcia. Rzecznik Komisji Europejskiej Olaf Gill poinformował, że w czwartek do Brukseli przybędzie delegacja „wysoko wykwalifikowanych ekspertów technicznych” z Chin. Dodał, że UE śledzi relacje USA–Chiny i dąży do rozwiązania globalnych problemów wywołanych chińskimi ograniczeniami. Komisarz UE ds. handlu Maroš Šefčovič i minister handlu Chin Wang Wentao uzgodnili brukselskie spotkania podczas dwugodzinnej rozmowy telefonicznej.

Rozmowy nastąpiły po decyzji Chin o dodaniu kilku pierwiastków ziem rzadkich do listy objętej kontrolą eksportu oraz o wprowadzeniu licencjonowania dla szerszego zakresu produktów i technologii związanych z magnesami i chipami. Według przedstawicieli UE takie działania niosą ryzyko zakłóceń dostaw dla producentów w całej Unii.

Oczekuje się, że dyskusje skupią się na problemach licencyjnych i wykazie materiałów objętych ograniczeniami. Komisja Europejska wskazała, że spośród około 2000 priorytetowych wniosków licencyjnych od firm z UE przetworzono jedynie około połowy. Podczas rozmów mogą pojawić się też szersze spory handlowe – w tym cła UE na chińskie samochody elektryczne oraz zajęcie w Niderlandach producenta chipów Nexperia należącego do chińskiej spółki. Chiny odpowiadają za większość globalnego przerobu metali ziem rzadkich, co czyni dostawy do UE szczególnie wrażliwymi na decyzje Pekinu.

Od 2023 roku Chiny stopniowo zaostrzają kontrolę nad strategicznymi surowcami, wprowadzając obowiązki sprawozdawcze i ograniczenia na gal, german, grafit, wolfram i inne zasoby, a także ograniczając sprzedaż technologii wydobycia i separacji. Ostatnie rozszerzenie objęło kolejne pierwiastki i produkty, co skłoniło UE do przyspieszenia dywersyfikacji źródeł i zmniejszenia zależności od dostaw z Chin.

Wkrótce potem prezydent USA Donald Trump zapowiedział wprowadzenie 100-procentowych ceł na towary z Chin. Napięcia od tego czasu osłabły, ponieważ Trump i przewodniczący ChRL Xi Jinping potwierdzili spotkanie 30 października. Zmiany w polityce handlowej odbiły się także na rynkach finansowych. Po zapowiedzi ceł rynek kryptowalut, działający 24/7, odnotował likwidacje na około 19 mld dolarów. Później ceny odbiły, a inwestorzy uważnie śledzą dalszy rozwój wydarzeń.