Dlaczego Swift przenosi globalne płatności na standard ISO 20022

Zmiany wynikają z przejścia na nowy standard danych ISO 20022, który stanie się głównym „językiem” dla międzynarodowych płatności bankowych.

Zrozumienie, co dokładnie się zmienia, nie jest tak trudne, jak może się wydawać. Ważne jest jedno: nie chodzi o nową walutę ani nowy typ przelewu. Rzecz w tym, w jaki sposób banki „rozmawiają” ze sobą, gdy wysyłają pieniądze z jednego kraju do drugiego.

Czym jest ISO 20022 prostymi słowami

Każdy międzynarodowy przelew bankowy zawiera znacznie więcej informacji niż tylko waluta, kwota i dane odbiorcy. Wraz z pieniędzmi banki wymieniają duży pakiet danych technicznych: kto jest nadawcą i odbiorcą, jakie banki biorą udział w łańcuchu, za co dokładnie płacą, jakie prowizje trzeba pobrać na każdym etapie itd. Wszystko to jest zapakowane w specjalną wiadomość elektroniczną.

Przez wiele lat Swift używał do takich wiadomości formatów MT103 i MT202. Działały one niezawodnie, ale były dość ograniczone i mało elastyczne: było niewiele miejsca na dokładny opis operacji, dużo wolnego tekstu, a różne banki wypełniały pola na swój sposób. W efekcie płatności często „zawieszały się” na dzień lub dłużej, ponieważ pracownicy musieli ręcznie doprecyzowywać szczegóły.

ISO 20022 to nowy, bardziej przejrzysty i uporządkowany standard komunikatów. Często określa się go jako nowy „język płatności”.

Został opracowany już w 2004 roku przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną. W kolejnych latach standard testowano w wybranych infrastrukturach i systemach płatniczych. Początkowo jego wdrożenie było ograniczone, ale wraz z rozwojem systemów finansowych jego możliwości stawały się coraz bardziej widoczne. Dziś, po dwóch dekadach, ISO 20022 staje się głównym standardem wymiany cyfrowej wartości.

W standardzie zastosowano więcej obowiązkowych i jasno zdefiniowanych pól, a dane towarzyszące muszą spełniać precyzyjne reguły. Dopóki te zasady nie są spełnione, płatność w ogóle nie zostanie przyjęta do realizacji. Jednocześnie ISO 20022 pozwala przekazywać bardziej szczegółowe informacje o uczestnikach transakcji i jej celu. Ułatwia to bankom automatyczne sprawdzanie operacji pod kątem wymogów compliance i list sankcyjnych oraz upraszcza śledzenie drogi płatności od nadawcy do odbiorcy.

Dla globalnego systemu finansowego oznacza to mniej błędów, mniej ręcznej pracy oraz więcej możliwości automatyzacji i analityki.

Właśnie dlatego 22 listopada 2025 roku Swift kończy okres współistnienia starych i nowych formatów. W transgranicznych płatnościach międzybankowych pozostanie wyłącznie ISO 20022.

Kogo dotyczą zmiany i co zmieni się w praktyce

Przede wszystkim przejście dotyczy banków oraz innych instytucji finansowych podłączonych do sieci Swift. Muszą one zaktualizować swoje systemy wewnętrzne, przetestować wymianę nowych komunikatów i przygotować procedury awaryjne na wypadek problemów technicznych.

Dla tych, którzy się spóźnią, ryzyko jest oczywiste: płatności międzynarodowe mogą być przetwarzane wolniej, częściej wracać z błędem albo w ogóle nie przechodzić, dopóki bank nie dostosuje się do nowych zasad.

Dla firm, które regularnie wysyłają pieniądze za granicę — eksporterów, importerów, spółek IT, marketplace’ów — zmiany również będą odczuwalne, choć głównie pośrednio:

• banki mogą częściej prosić klientów korporacyjnych o bardziej szczegółowe dane o kontrahentach: pełny adres, identyfikatory firmy, jasny opis celu płatności;
   
• szablony przelewów w bankowości internetowej lub w systemach księgowych i ERP zostaną zaktualizowane, pojawią się dodatkowe pola lub podpowiedzi. Zignorowanie tych pól po prostu nie będzie możliwe;
   
• jeśli dane będą wypełnione poprawnie, płatności międzynarodowe z czasem powinny przechodzić szybciej i stabilniej: będzie mniej próśb banku o „doprecyzowanie tytułu przelewu” i mniej przypadkowych opóźnień.

Dla osób, które od czasu do czasu wysyłają pieniądze za granicę, przejście na ISO 20022 będzie prawie niewidoczne.

Warto jednak przygotować się na to, że:

• przy zlecaniu przelewu bank może poprosić o więcej szczegółów — na przykład dokładniejszy adres odbiorcy, dodatkowe dane osobowe lub bardziej precyzyjny tytuł płatności;
  
• w niektórych aplikacjach płatniczych pojawi się więcej statusów operacji, aby klient widział nie tylko fakt wysłania pieniędzy, lecz także pośrednie etapy przetwarzania płatności;
  
• dzięki bogatszym danym bankom łatwiej będzie wychwytywać operacje wyglądające podejrzanie z punktu widzenia AML, więc część granicznych transakcji może wywołać dodatkowe pytania lub prośby o dokumenty.

Ważne jest również to, czego ta zmiana nie dotyczy.

Zwykli użytkownicy nadal będą korzystać z tych samych aplikacji bankowych, kart i rachunków, co do tej pory. Opłaty i terminy realizacji przelewów w ramach konkretnych produktów ustala bank, a nie standard komunikatów. ISO 20022 jedynie daje infrastrukturze bardziej nowoczesny i wygodny sposób komunikacji.

W dłuższej perspektywie ten krok stworzy podstawę dla nowych usług: dokładniejszego śledzenia płatności, zautomatyzowanej sprawozdawczości dla biznesu oraz szybkiego dopasowywania przelewów do faktur. Dla masowego klienta najważniejszy wniosek jest prosty: globalny system płatniczy staje się nieco „mądrzejszy” i bardziej uporządkowany w pracy z danymi, a więc przelewy transgraniczne powinny sprawiać mniej problemów — nawet jeśli na pierwszy rzut oka wszystko wygląda prawie tak samo jak wcześniej.