Nie tylko Bitcoin: które kryptowaluty mają limit 21 mln

Kiedy Satoshi Nakamoto zakodował w protokole Bitcoin limit 21 milionów monet, prawdopodobnie nie przewidział, że ta liczba stanie się pewnego rodzaju złotym standardem dla branży kryptowalut. 

Po tym, jak Zcash (ZEC) w listopadzie 2025 roku wzrósł o 3000% od minimów z 2024 roku i po raz pierwszy od siedmiu lat przebił poziom $600, ludzie zadają sobie pytanie: czy sukces projektu ZEC nie wynikał z faktu, że dzieli z Bitcoinem nie tylko filozofię prywatności, ale także sztywny limit podaży?

Dlaczego 21 milionów?

Ograniczona emisja aktywów automatycznie tworzy potencjalny deficyt. W warunkach rosnącego popytu taka cecha staje się głównym czynnikiem cenowym. W przypadku Bitcoina wydobyto już ponad 19,9 miliona monet z możliwych 21 milionów, a każdy nowy blok przybliża tę kryptowalutę do całkowitego wyczerpania nowej podaży (około 2140 roku).

Model ten działa również jako wbudowany mechanizm ochrony przed inflacją: w przeciwieństwie do walut fiat, które banki centralne drukują według potrzeb, ilość „cyfrowego złota” jest ściśle ustalona.

Bitcoin Cash (BCH): klon z ulepszeniami

Pierwszym na liście jest Bitcoin Cash, który powstał w wyniku hard forka w 2017 roku. BCH całkowicie skopiował tokenomikę oryginału, w tym limit 21 milionów monet i mechanizm halvingu (co cztery lata). Na listopad 2025 roku w obiegu znajduje się około 19,95 miliona BCH.

Główna różnica w stosunku do Bitcoina to zwiększony rozmiar bloku (do 32 MB), co pozwala na przetwarzanie do 200 transakcji na sekundę (w porównaniu z 7 dla BTC). Jednocześnie opłaty za przelewy BCH pozostają na poziomie ułamków centa, co czyni monetę potencjalnie atrakcyjną do rzeczywistych płatności, a nie tylko jako magazyn wartości.

Obecna cena Bitcoin Cash oscyluje wokół $511, a kapitalizacja przekracza $10,2 miliarda. Moneta zajmuje 13. miejsce w rankingu CoinMarketCap.

Zcash (ZEC): prywatność z tokenomiką Bitcoina

Główną sensacją jesieni 2025 roku jest oczywiście Zcash. Moneta, która była notowana po $15 w lipcu 2024 roku, w listopadzie osiągnęła $748, pokazując wzrost o ponad 3000%. Obecnie ZEC (będący forkiem Bitcoina) kosztuje około $600, a analitycy uważają poziom $1000 za całkiem osiągalny w nadchodzących miesiącach.

Wzrost ten wynikał z kilku czynników jednocześnie:

Zainteresowanie instytucjonalne. Arthur Hayes, założyciel funduszu hedgingowego Maelstrom i były CEO BitMEX, publicznie oświadczył, że ZEC stał się drugim co do wielkości płynnym aktywem funduszu. Hayes nazywa chronione transakcje Zcash „infrastrukturą prywatności dla DEX” i przewiduje cenę w wysokości $10 000. Wezwał również użytkowników do wycofania swoich ZEC z scentralizowanych giełd, aby przejść na samodzielne przechowywanie.

Aktualizacja protokołu. W 2025 roku wyszła aktualizacja Zashi CrossPay, która poprawiła funkcjonalność sieci i przyciągnęła uwagę deweloperów.

Rosnący popyt na prywatność. Na tle wzmocnionej presji regulacyjnej wzrosło zainteresowanie anonimowymi kryptowalutami. Globalny wolumen transakcji z prywatnymi monetami przekroczył $250 miliardów.

Tokenizacja na innych blockchainach. Opakowane wersje ZEC pojawiły się na Solana i BNB Chain, co pozwoliło monecie na integrację z ekosystemem DeFi i przyciągnęło ponad 16 000 nowych portfeli.

W obiegu znajduje się obecnie około 16,3 miliona ZEC z maksymalnych 21 milionów. Zcash wykorzystuje ten sam algorytm halvingów co Bitcoin, a następne obniżenie nagród dla minerów nastąpi już w listopadzie 2025 roku, co może jeszcze bardziej ograniczyć podaż monety.

Bitcoin SV (BSV): „prawdziwa wizja Satoshiego”

Projekt Bitcoin Satoshi Vision pojawił się w 2018 roku po kolejnym rozłamie w społeczności Bitcoin Cash. Liderem projektu jest kontrowersyjny Craig Wright, który nazywa się Satoshi Nakamoto, chociaż nie ma na to dowodów.

BSV ma również maksymalną emisję 21 milionów monet, z których wydobyto już prawie 20 milionów. Główną cechą projektu jest gigantyczny rozmiar bloku do 4 GB, co teoretycznie pozwala na przetwarzanie ponad 50 000 transakcji na sekundę.

Jednak reputacja BSV poważnie ucierpiała z powodu osoby Wrighta i serii postępowań sądowych. Moneta jest notowana po około $24, a kapitalizacja wynosi $470 milionów, zajmując 109. miejsce w globalnym rankingu kryptowalut.

Bittensor (TAO): sztuczna inteligencja na blockchainie

Najbardziej zaawansowanym technologicznie projektem na liście jest Bittensor, który łączy blockchain i uczenie maszynowe. Pomysł polega na stworzeniu zdecentralizowanego rynku dla modeli AI, gdzie uczestniczy otrzymują nagrody w kryptowalucie TAO za udostępnianie mocy obliczeniowej i szkolenie sieci neuronowych.

Tokenomika TAO jest całkowicie skopiowana z Bitcoina: maksymalnie 21 milionów monet, halving co cztery lata (następny zaplanowany na grudzień 2025), dzienna emisja około 7200 tokenów. W obiegu znajduje się obecnie nieco ponad 10 milionów TAO.

Projekt przyciągnął uwagę dużych funduszy venture capital: Grayscale uruchomił specjalny Bittensor Trust, a Barry Silbert przedstawił własny krypto-fundusz AI Yuma oparty na Bittensor. Cena TAO na listopad 2025 roku wynosi około $380, kapitalizacja – $3,9 miliarda.

Рodsieci Bittensor (subnet tokens) tworzą dodatkowe możliwości inwestycyjne w ekosystemie, a platformy takie jak Taofi pozwalają na bezpośrednią wymianę tych tokenów.

Co łączy te projekty

Wszystkie kryptowaluty z emisją 21 milionów monet wykorzystują mechanizm konsensusu Proof-of-Work i regularne zmniejszanie nagród dla minerów. Model ten tworzy przewidywalną deflacyjną gospodarkę, w której wartość aktywów potencjalnie rośnie w miarę zbliżania się do maksymalnej podaży.

Ważne jest zrozumienie, że ograniczona emisja nie jest gwarancją wzrostu ceny. Bitcoin Cash i Bitcoin SV z identyczną tokenomiką są notowane dziesiątki razy taniej niż Bitcoin. Kluczową rolę odgrywają rzeczywista użyteczność, poziom adopcji technologii i zaufanie społeczności do projektu.

Historia z Zcash pokazuje, że projekty mogą eksplodować, gdy zbiegnie się kilka czynników: ulepszenia technologiczne, wsparcie wpływowych graczy i ogólny trend rynkowy (w tym przypadku narracja privacy coins). Jednocześnie nie należy zapominać o ryzykach regulacyjnych: europejskie rozporządzenie MiCA może doprowadzić do wycofania prywatnych monet z dużych giełd od 2027 roku.